Menkul Kıymetleştirme

A) GELECEKTEKİ NAKİT AKIMLARINA DAYALI MENKUL KIYMETLEŞTİRME

Gelecekteki nakit akımlarına dayalı menkul kıymetleştirme yöntemi; gelecekte elde edilmesi beklenen nakde dayalı olarak yapılan menkul kıymetleştirmedir. Bu yöntemde, kaynak firma normal faaliyet süreci içerisinde, gelecekte elde etmeyi beklediği nakde/(alacağa) dayalı olarak menkul kıymeti ihraç eder/ihraç edilmesini sağlar. Söz konusu menkul kıymetin anapara ve faiz ödemelerinin güvencesini, gelecekte doğacak nakitlere ilişkin yapılan ödemeler teşkil eder. Nakdin ileride doğacak olması, GNADMK’yi klasik menkul kıymetleştirmeden ayıran temel farktır. Klasik menkul kıymetleştirme işleminde, mevcut alacak portföyünün kalitesi, işlemin dayanağını ve gerçekleştirme nedenini oluştururken, GNADMK işleminde ortada bir portföy olmadığı için, işlem herhangi bir portföyün kalitesine bağlı olamaz. Alacaktan doğan riskin bilanço dışında izlenebilmesi klasik menkul kıymetleştirme işleminin avantajı olabilirken, GNADMK işleminde henüz varlık kısmen mevcut veya mevcut olmadığı için, işlemin bilanço dışında izlenmesi de söz konusu değildir.

B) VARLIĞA DAYALI MENKUL KIYMETLEŞTİRME

Menkulleştirme, işletmelerin, işletmelerde likit olmayan varlıkların, yatırımcılar için, likit ve pazarlanabilir menkul kıymetler haline dönüştürülmesidir. Bir başka deyişle; alacaklar ve benzeri varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen, kısa vadeli, teminatlı borç senetleridir. İşletmeler, menkulleştirme ile, geleneksel aracıları ortadan kaldırarak, doğrudan doğruya para ve sermaye piyasalarından fon sağlamaktadırlar. Menkulleştirme ile, büyük tutarlı yatırım araçlarına, küçük yatırımcılar da ortak olabilmektedir. Böylece, risk, kurumsal yatırımcılar ve küçük yatırımcılar arasında paylaşılmaktadır.

Menkulleştirme uygulamaları, riskten korunma amacıyla ve işletmelerin aktiflerini likit hale çevirmek için daha çok kullanılacaktır. Bu nedenle, işletmelerin bankalardan kredi talepleri azalacaktır. Uzun vadede dünyada tek bir para birimine geçilebilir.

Menkulleştirme; gelecekte bir nakit girişi doğuracak alacaklar, bireysel krediler ve benzeri borçlanma araçlarının bir araya getirilerek havuz oluşturulması, bu havuzlara dayalı olarak menkul kıymetler türetilmesi ve kredibilitelerinin zenginleştirerek ve derecelendirilerek, üçüncü taraf yatırımcılara satılması işlemidir. Menkulleştirme, likit olmayan varlıkların, üçüncü taraf yatırımcılar için likit ve pazarlanabilir menkul kıymetler haline dönüştürülmesini mümkün kılmaktadır. Menkulleştirme yolu ile oluşturulan yeni borçlanma araçları “Varlığa Dayalı Menkul Kıymet (VDMK)” olarak adlandırılmaktadır. Çünkü oluşturulan her havuz, diğer işletme ihraçlarında; tahvil ve hisse senedi gibi araçlardaki genel yükümlülüklerden farklı olarak belirli bir teminat ile güvenceye alınmıştır. Yatırımcı, genel ve tipik işletme borçlanmalarındaki yükümlülükleri değil, varlıkların belirli bir yüzdesi ve bunlara bağlı haklar demetini satın almaktadır. Böylece, söz konusu alacaklar veya krediler, kısaca varlıklar, yatırımcılar tarafından finanse edilmektedir. İşlemde, kaynak kurum olarak adlandırılan, varlıkları oluşturan kurum, çoğu zaman hizmet görevini de üstlenerek, varlıklardan gelen nakit akımları ile, varlığa dayalı menkul kıymetlere ilişkin ödemeleri gerçekleştirmektedir.