Risk Sermayesi

Risk sermayesinde fon fazlası olan yatırımcılar iş kurma konusunda iyi fikirleri, gerekli girişimcilik yeteneği ve bilgisi olan ancak bunları gerçekleştirebilmek için yeterli imkanı bulunmayan kişilere bu imkanı sağlarlar. Risk sermayesi yatırımları fonu sağlayan kişi ya da kurumlar açısından uzun vadeli yatırımlardır. Amaç yatırım yapılan projenin dayandığı teknolojinin getireceği verimlilik artışından ortaya çıkacak karı elde etmektir. Bu tür yatırımlar yüksek risk taşır ve ilerde ortalamanın üzerinde kâr sunmaları beklenir.

Risk sermayesi şirketlere sadece kuruluş aşamalarında yapılan yatırımları kapsamamaktadır. Büyüme potansiyeli olan küçük ve orta büyüklükteki bir işletmenin hedeflerine ulaşabilmesi için de bu modelden yararlanılır.

Özkaynak ve özkaynak benzeri bir yatırım olarak risk sermayesiyle bir şirkette pay elde etmek üzere feshedilemez haklara sahip olunur. Sonuçta elde edilecek kazanç sermaye kazancıdır. Yapılan yatırım sadece başlangıç yatırımıyla sınırlı değildir. Modelde geliştirme ve izleme yatırımları da mevcuttur.

Risk sermayesi firmaların başlangıç ve riskli dönemlerinde başvurdukları bir yöntemdir. Ülkelerarasında bu kavramın uygulanmasında ülke yapılarından kaynaklanan farklılıklar mevcuttur. Risk sermayesinde yüksek risk ve bunun sonucunda yüksek getiri söz konusudur. Ama getirisi ve riski yüksek olan her yatırımı da risk sermayesi olarak tanımlayamayız. Çünkü risk sermayesi gelişme potansiyeli yüksek küçük ve orta büyüklükteki firmaların oluşması ve faaliyetlerini sürdürmeleri için yapılan yatırım olarak tanımlanır.

Bu kavramla ilgili temel özellikleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Risk sermayesi kavramı uzun dönemli bir yatırım sürecini kapsamaktadır. Başarılı bir şirket kurmak 7 ile 10 yıl kadar uzun bir süre gerektirmektedir. İlk yıllarda risk sermayesinden getiri sağlanamamakta hatta bu yatırım için ek finansman ihtiyacı doğmaktadır.
2. Risk sermayesi yatırımları gelişme potansiyeline sahip yeni teknoloji ve malların üretimi için ve yaratıcılığa sahip, dinamik küçük ve orta büyüklükteki firmalara yapılmalıdır. Bu tür firmalar ölçekleri ve varlıklarının yetersizliğinden yüksek verimlilik bekledikleri projelerini hayata geçiremezler. Çünkü bu projeleri sermaye ve para piyasaları aracılığıyla finanse edemezler. İşte risk sermayesi aracılığıyla bu tür işletmelerin ihtiyaçları karşılanmış olur.
3. Risk sermayesinde kapsam fon sağlanmasıyla sınırlı değildir. Risk sermayesi şirketi aynı zamanda strateji, pazarlama, finansman ve yönetim konularında danışmanlık desteği vererek yönetsel bilgi birikimini ve deneyimlerini de firmaya aktarmaktadır. Firmanın fizibilite çalışmalarına ve yönetimine katılmaktadır. Bunun yapılmasının nedenlerinden biri yüksek olan riski firmayı kontrol altında tutarak azaltmak diğeri ise deneyimi az olan firmaya çeşitli konularda yardımda bulunmaktır.
4. Yatırım hisse senedi karşılığı yapılmalıdır.
5. Risk sermayesi sadece yeni yatırımlarda kullanılmaz. Şirketlerin başarılarının devamı için ürün ya da pazar değişikliğine gitmeleri gerekebilir. Bu nedenle şirketler gelişimlerinin herhangi bir aşamasında risk sermayesinden faydalanabilirler.