Swap işlemleri, farklı kuruluşların, farklı piyasalardaki, farklı kredi değerliliğine bağlı olarak, farklı kredi şartları ile karşı karşıya kalmaları ve bu farklılıklardan swap işlemine taraf olanlardan her birinin yararına olacak şekilde yararlanmalarıdır. Bu farklılıklar neler olabilir ?
a. Belirli döviz fonlarına erişebilme yeteneğindeki farklılıklar.
b. Değişken faizli fon sağlayabilme yeteneğine karşın, sabit faizli fon sağlamada karşılaşılan zorluklar.
c. Kredibilite farklılıkları.
İşlevleri:
a. Swap yükümlülüklerin değiş – tokuşunu mümkün kılmaktadır.
b. Swap işlemleri, genellikle orta vadeli (3 – 10 yıl) işlemlerdir.
c. Swap, sermaye maliyetini düşürmektedir.
d. Döviz kurları ve faiz oranlarındaki dalgalanmaların yarattığı riski en aza indirmektedir.
e. Ülkenin ulusal parasının değer kaybettiği dönemlerde yatırımcılar, sağlam dövizlere yönelirler. Bu durumda merkez bankası swap aracılığıyla döviz elde eder ve bu dövizler müdehalede kullanılır. Spekülatif hareketler durdurulduğu zaman, alınan bu dövizler iade edilir ve karşı tarafa verilen ulusal para fonları geri alınır.
Faiz Swapları
Faiz oranı swapı’nda taraflardan biri sabit faizle, diğeri değişken faizle borçlanır ve daha sonra faiz ödemelerini birbirleriyle değiştirirler. Faiz swapı işleminde ana para hiçbir şekilde el değiştirmez.
Para Swapları
Para Swapı’nda Faiz Swapı’ndan farklı olarak taraflar arasında paralarda değiştirilmektedir. Üç temel evre söz konusudur.
- Farklı paralara ihtiyaç duyan iki borçlu ana para tutarlarını değiştirirler.
- Swap sözleşmesi süresince faiz ödemeleri değiştirilir.
- Sözleşme sonunda ana paralar iade edilir.
Para Swapı geri satın alma anlaşmasıdır. Taraflardan biri belirlenen tutarda bir yabancı parayı belirlenen bir döviz kuru üzerinden satar. Ancak bu satış, satıcının söz konusu yabancı parayı, önceden belirlenen bir kur üzerinden gelecekte belirli bir tarihte geri satın almayı kabul etmesi koşuluyla gerçekleşir.
Swap’ın yararları
- Borçlanma maliyetini azaltmakta. sermaye maliyetini düşürmekte.
- Değişken oranlı faizi, sabit oranlı faize çevirerek riski azaltmakta. Yine para swapı’nda taraflar anlaşma sonunda geçerli kuru bildiklerinden döviz riskine karşı korunma söz konusu.
- Döviz kurlarındaki değişimler, ulusal para birimi üzerinden borçları olan çok uluslu şirketlerin beklenen kazançlarını azaltabilmektedir. Bu işletmeler para swapı’nı kullanarak borçlarını ve alacaklarını döviz kuru riskine karşı koruyabilirler.